|
Kementerian Pendidikan Malaysia. Bahagian
Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan. Kajian Pengajaran dan
Pembelajaran Pendidikan Muzik Sekolah Rendah. Kuala Lumpur: BPPDP, 2000.
1.0 Latar Belakang
Pada tahun 1979, Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar
Pelajaran telah mengambil keputusan untuk menjadikan pendidikan muzik
sebagai satu mata pelajaran yang digalakkan bagi semua pelajar peringkat
sekolah rendah di Malaysia. Pusat Perkembangan Kurikulum (PPK) telah
ditugaskan untuk merancang satu sukatan pelajaran muzik dan mata
pelajaran muzik KBSR telah dilaksanakan di seluruh negara pada tahun
1983. Objektif sukatan pelajaran ini menekankan kepada pembentukan kemahiran
murid. Pada tahun 1995, sukatan pelajaran muzik yang baru telah
diterbitkan oleh PPK. Matlamat kurikulum baru ini pula bertujuan untuk
memperkembangkan potensi dan kualiti diri individu dari segi nilai
estetika muzik dan etika melalui pelbagai pengalaman muzik ke arah
meningkatkan kesejahteraan hidup dalam konteks pelbagai budaya dan
aspirasi negara.
2.0 Pernyataan Masalah
Mengikut Johami (1997) kualiti pengajaran muzik boleh dikatakan kurang
memuaskan pada keseluruhannya kerana sebahagian besar tenaga pengajar
muzik yang terlibat tidak menerima latihan yang mencukupi. Peralatan yang
dibekalkan oleh Kementerian Pendidikan pada 1983 telah usang dan jarang
sekali diganti dan ini menjejaskan pengajaran guru. Pendidikan muzik
bukan mata pelajaran yang diuji dalam peperiksaan awam, oleh itu ada
sekolah
yang tidak mementingkan mata pelajaran ini. Tahap pendidikan muzik secara
formal hanya di peringkat rendah sahaja, peluang untuk mengembangkan
potensi dan bakat dalam bidang muzik adalah terhad manakala kegiatan
kokurikulum muzik seperti persatuan muzik sekolah hanya wujud di
sekolah-sekolah yang mampu menyediakan kemudahan peralatan muzik sahaja.
3.0 Objektif Kajian
Secara amnya, kajian ini mengkaji pelaksanaan pendidikan muzik yang telah
bemula sejak tahun 1983 di peringkat sekolah rendah dalam Kurikulum
Bersepadu Sekolah Rendah.
4.0 Soalan Kajian
Berdasarkan kepada objektif di atas, beberapa soalan kajian telah
dibentuk untuk dikaji.
a. Bagaimanakah cirri-ciri guru muzik yang mengajar muzik di sekolah
rendah?
b. Sejauh manakah pelaksanaan pendidikan muzik di sekolah rendah berjaya
mencapai
objektif kurikulumnya?
c. Apakah masalah-masalah yang dihadapi oleh guru muzik dalam pengajaran
dan
pembelajaran pendidikan muzik di sekolah?
d. Adakah peruntukan yang disediakan dapat memenuhi keperluan pendidikan
muzik di
sekolah?
e. Bagaimanakah persepsi murid-murid terhadap mata pelajaran pendidikan
muzik?
f. Bagaimanakah persepsi guru muzik terhadap mata pelajaran pendidikan
muzik?
g. Bagaimanakah persepsi ibu bapa terhadap mata pelajaran pendidikan
muzik?
h. Bagaimanakah persepsi pengurus kurikulum terhadap pendidikan muzik di
sekolah
rendah?
i. Sejauh manakah pelaksanaan aktiviti kokurikulum muzik dilaksanakan di
sekolah
rendah?
j. Apakah cadangan-cadangan bagi meningkatkan pengajaran dan pembelajaran
pendidikan muzik sekolah rendah?
5.0 Metodologi Kajian
Seramai 1,101 orang Pengurus Kurikulum yang
terdiri dari 539 Guru Besar, 518 orang Penolong Kanan, 8 orang pegawai
Jemaah Nazir Persekutuan, 10 orang Penyelia Muzik Negeri dan 26 orang
Pensyarah Maktab Perguruan telah menjadi responden kajian ini. 625 orang
guru muzik telah menjawab soal selidik tersebut bersama dengan 2,824
orang murid dan 2,731 orang ibu bapa. Instrumen yang digunakan
dalam kajian ini terdiri daripada: Soal selidik untuk guru besar,
guru-guru penolong kanan dan guru-guru muzik; senarai semak temu bual
guru / guru muzik dan murid-murid; senarai semak bagi alat bantuan
mengajar muzik yang terdapat di sekolah dan senarai semak pemerhatian
pengajaran dan pembelajaran di kelas.
Data dipungut dengan menggunakan kaedah
kuantitatif atau melalui pentadbiran soal selidik dianalisis dengan
menggunakan perisisan SPSS. Analisis dilakukan secara deskriptif dengan
menggunakan kekerapan, peratusan, min, sisihan piawai, ralat piawai
dengan 95% selang kepercayaan. Selain itu analisis ANOVA sehala dan
ujian-t juga digunakan bagi menentukan kesignifikan dalam min bagi
kumpulan-kumpulan yang terlibat dalam kajian ini tentang sesuatu
pembolehubah. Data yang dipungut melalui temu bual dianalisis secara
mengumpul dan mengelompokkannya kepada tema-tema khusus berdasarkan
soalan kajian ini.
6.0 Dapatan Kajian
6.1 Ciri-ciri Guru Muzik Yang Mengajar Pendidikan Muzik
Sebahagian sahaja guru (45.5%) yang mengajar muzik mempunyai opsyen muzik
dan sebahagian besarnya pula mengajar di Sekolah Kebangsaan. Sebahagian
kecil sahaja guru yang mengajar muzik boleh bermain alat muzik terutama
rekorder, piano dan organ. Sebahagian besar guru yang mengajar muzik mempunyai
minat dalam bidang muzik terutama vokal dan instrumen dan boleh menyanyi
mengikut nada. Sebahagian sahaja guru yang mengajar muzik pernah
mengikuti kursus muzik dan mereka berpendapat kursus muzik yang dihadiri
dapat membantu dan memberi keyakinan kepada mereka dalam pengajaran dan
pembelajaran muzik di bilik darjah.
6.2 Pencapaian Objektif Kurikulum Pendidikan Muzik Dalam Pengajaran dan
Pembelajaran
6.2.1 40% - 60% sahaja guru muzik menilai pengajaran muzik mereka
mencapai objektifnya, iaitu antaranya: Meningkatkan kemahiran murid
mendengar dan mengenal notasi muzik. Memupuk semangat berusaha,
berdisiplin, berkeyakinan diri, bertoleransi dan bekerjasama.
Meningkatkan kebolehan murid mengenal dan menghargai pelbagai jenis muzik
tanah air. Memperkembang kebolehan murid mengenal dan menghargai pelbagai
jenis muzik tanah air. Memperkembang kreativiti, nilai estitika dan
ekspresi diri serta menikmati muzik di kalangan murid-murid. Objektif
berkaitan merasai dan mengenal konsep muzik gagal dicapai oleh sebahagian
besar guru muzik sekolah rendah.
6.2.2 16% - 30% guru tidak tahu dan tidak jelas tentang objektif-objektif
pelaksanaan kurikulum muzik rendah. Majoriti guru-guru itu tidak
beropsyen muzik dan sebahagian besarnya mengajar di luar bandar.
6.2.3 Wujud perbezaan pencapaian objektif-objektif pelaksanaan pendidikan
muzik dalam pengajaran guru berdasarkan jenis sekolah, lokasi sekolah dan
opsyen guru dalam mata pelajaran muzik.
6.2.4 Pencapaian objektif-objektif pelaksanaan kurikulum muzik
dipengaruhi oleh faktor-faktor : (i) opsyen guru dalam Pendidikan Muzik,
(ii) pengetahuan dan kemahiran asas muzik seseorang guru, (iii)
pengalaman guru, (iv) minat murid terhadap muzik, (v) kaedah pengajaran
muzik, (vi) kesediaan instrumen yang boleh dan sesuai digunakan dalam
pengajaran muzik, dan (vii) keutamaan kepada Pendidikan Muzik oleh pihak
pengurusan sekolah.
6.3 Pelaksanaan Pendidikan Muzik di Bilik Darjah
6.3.1 Dalam aspek pelaksanaan Pendidikan Muzik dalam bilik darjah Seramai
65% guru muzik dapat menyediakan perancangan pengajaran. Lebih daripada
70% guru muzik berjaya melaksanakan pengajaran mereka dengan kaedah yang
sesua
Hanya di antara 50% - 55% daripada guru muzik berjaya melaksanakan
pengajaran mereka dalam aspek-aspek penggunaan bahasa isyarat, mewujudkan
suasana pengajaran kondusif, pengurusan alat-alat muzik serta pendekatan
yang baik dalam memulakan dan menamatkan pengajaran dan pembelajaran.
6.3.2 Kejayaan melaksanakan Pendidikan Muzik tidak dipengaruhi oleh
faktor-faktor opsyen guru-guru dalam Pendidikan Muzik dan pengalaman
mengajar mereka.
6.4 Masalah-masalah Yang Dihadapi Oleh Guru Muzik
6.4.1 Guru-guru muzik kurang menghadapi masalah dalam mengajar muzik
mengikut tajuk, memahami, melaksana dan mencapai objektif kurikulum
pendidikan muzik, saiz kelas dan kesediaan bilik khas untuk pendidikan
muzik, alat-alat untuk pengajaran dan pembelajaran; penjadualan waktu
untuk pendidikan muzik dan sokongan untuk pelaksanaan pendidikan muzik.
6.4.2 Bagi sebilangan kecil guru muzik, masalah yang mereka hadapi boleh
dirumuskan seperti berikut iaitu alat-alat muzik di sekolah tidak
mencukupi, bilik khas untuk pengajaran dan pembelajaran tidak ada di
sebilangan sekolah, jadual waktu mata pelajaran pendidikan muzik tidak
sesuai, peluang mengikuti kursus bagi guru-guru muzik berkenaan sangat
terhad atau tidak ada langsung, penyenggaraan alat-alat muzik tidak
memuaskan, dan bimbingan yang diterima oleh guru-guru muzik terlalu
sedikit atau tidak ada langsung.
6.5 Peruntukan dan Keperluan Pendidikan Muzik
6.5.1 Peruntukan Grant Per Kapita (PCG)
Peruntukan pendidikan muzik bagi sekolah rendah menunjukkan ketiadaan
rekod perbelanjaan yang kemas kini.
6.5.2 Peralatan Muzik
Majoriti (72.3%) guru besar sekolah rendah menyatakan bahawa peralatan
muzik dikategorikan sebagai kurang mencukupi dan tidak mencukupi
berbanding dengan hanya sebanyak 27.7% yang menyatakan di tahap yang
memuaskan dan mencukupi.
6.5.3 Bilik Muzik
Majoriti (73.2%) guru besar melaporkan bahawa sekolah mereka tidak
mempunyai kemudahan bilik muzik (khas) bagi keperluan pengajaran dan
pembelajaran pendidikan muzik yang kondusif.
6.6 Penilaian Murid-murid Terhadap Pendidikan Muzik
6.6.1 Persepsi Murid ke atas Pendidikan Muzik
? Majoriti murid mempersepsikan Pendidikan Muzik membantu membina kebolehan
dan bakat, meningkatkan pencapaian dan pembentukan diri dan guru-guru
muzik menggalak mereka supaya meminati muzik.
? Murid bersikap positif terhadap muzik, iaitu bila dikaitkan dengan
kepentingan pelajaran muzik, belajar muzik dan pendidikan muzik sebagai
mata pelajaran di sekolah menengah.
? Majoriti murid melaporkan guru mereka mengajar kedua-dua aspek-aspek
teori dan amali.
? Majoriti murid, terutamanya di bandar, berpuas hati dengan pelaksanaan
Pendidikan Muzik kerana faktor-faktor personaliti guru, kemahiran guru
dan minat terhadap muzik.
6.6.2 Murid-murid kepada muzik
Majoriti murid meminati muzik kerana bagi mereka muzik menyeronokkan,
menghiburkan dan memberikan ketenangan. Mengikut urutannya, muzik moden
(terutama rancak, rock, rap dan pop semasa) paling diminati oleh
murid-murid diikuti oleh muzik tradisional dan muzik berunsurkan agama.
6.6.3 Dorongan ibu bapa / penjaga
Majoriti murid mempunyai ibu bapa yang menggalakkan mereka bermain muzik
dan menyanyi. Bagi sebilangan kecil murid ibu bapa mereka tidak
menggalakkan kerana lebih mementingkan peperiksaan, muzik memerlukan
perbelanjaan yang besar dan batasan-batasan agama.
6.6.4 Buku rujukan untuk pendidikan muzik
Hanya sebilangan kecil murid melaporkan sekolah mereka menyediakan buku rujukan
pendidikan muzik di perpustakaan / pusat sumber sekolah.
6.7 Persepsi Guru Muzik Terhadap Pendidikan Muzik
? Guru-guru muzik mempunyai persepsi bahawa
Pendidikan Muzik dan aktiviti-aktiviti berkaitan dengannya berkesan dalam
menghubungkan antara sekolah dan masyarakat dan dapat menjadikan sekolah
sebagai tempat menyeronokkan.
? Penilaian ke atas pendidikan muzik berkesan menghubungkan antara
sekolah dan masyarakat adalah berbeza-beza dalam kumpulan-kumpulan guru,
iaitu guru-guru SJKT lebih tinggi berbanding guru-guru SK dan SJKC;
guru-guru di bandar lebih tinggi berbanding guru-guru dari etnik lain;
dan guru-guru berpengalaman mengajar muzik berbanding guru-guru bukan
berpengalaman.
6.8 Persepsi Ibu Bapa Terhadap Pendidikan Muzik
? Ibu bapa mempersepsikan pendidikan muzik berguna untuk perkembangan
diri murid-murid, mengeratkan perhubungan sekolah dengan masyarakat,
melahirkan murid berkemahiran, berpengetahuan dan bersemangat patriotik
dan menyediakan aktiviti-aktiviti yang berkesan dan menyeronokkan
murid-murid.
? Aspek-aspek pendidikan muzik berguna untuk perkembangan diri
murid-murid dan melahirkan murid berkemahiran, berpengetahuan dan
bersemangat patriotik wujud perbezaan persepsi di antara
kumpulan-kumpulan ibu bapa/penjaga mengikut tahap pendidikan, pekerjaan
dan kelulusan mereka.
6.9 Persepsi Pengurus Kurikulum terhadap Pendidikan Muzik
? Pengurus kurikulum mempersepsikan pendidikan muzik sebagai penting
dalam pembentukan diri murid-murid, menerap nilai dan memperkembangkan
potensi diri murid-murid dan memupuk hubungan sekolah dengan masyarakat.
? Berdasarkan kumpulan pengurus kurikulum, pensyarah-pensyarah maktab dan
nazir sekolah mempunyai penilaian yang lebih tinggi ke atas peranan
pendidikan muzik berbanding kumpulan-kumpulan pengurusan kurikulum yang
lain.
6.10 Pelaksanaan Aktiviti Kokurikulum di Sekolah Rendah
? Pelaksanaan aktiviti kokurikulum adalah aktif dan aktiviti kumpulan
koir dan nasyid terserlah di SK manakala koir dan tarian di SJKC dan SJKT
? Murid-murid sekolah kerapkali mengambil bahagian dalam persembahan
muzikal dan pihak sekolah memperuntukkan 20%. 30% masa pengajaran bagi
tujuan latihan dan persembahan.
6.11 Cadangan-Cadangan Bagi Meningkatkan Pengajaran Dan Pembelajaran
Pendidikan Muzik
? Kenalpasti keperluan guru muzik, penyediaan peralatan muzik,
peluang-peluang kursus, latihan dan bengkel muzik dan guru beropsyen
muzik mengajar muzik di sekolah.
? Kenalpasti keperluan bilik muzik, peruntukan kewangan khas bagi
pendidikan muzik (PCG Muzik), pengajaran dan pembelajaran pendidikan
muzik dan sukatan pelajaran pendidikan muzik yang kemas kini.
7.0 Cadangan Kajian
7.01 Guru-guru yang mengajar muzik hendaklah mempunyai minat,
berkebolehan bermain muzik dan pengetahuan teori-teori muzik. Guru-guru
yang mengajar muzik hendaklah terdiri dari guru beropsyen muzik.
7.02 Tingkatkan kursus dan latihan dalam
bidang muzik bagi guru-guru mengajar muzik.
7.03 Penyeliaan ke atas pengajaran dan pembelajaran pendidikan muzik
perlu dipantau oleh pegawai dan penyelia muzik.
7.04 Bakal-bakal guru yang ingin menjadi guru muzik hendaklah
sekurang-kurangnya mempunyai kelulusan dalam bidang muzik di samping
mempunyai minat dan bakat.
7.05 Semua sekolah rendah dibekalkan dengan alat-alat muzik yang
mencukupi bagi mempastikan pengajaran dan pembelajaran muzik berjalan
dengan sempurna.
7.06 Pendidikan muzik dijalankan di dalam suasana yang kondusif, harmonis
dan menyeronokkan bagi meningkatkan minat murid terhadap pendidikan
muzik.
7.07 Aktiviti kokurikulum seperti persatuan dan kelab muzik perlu
digerakkan bagi meningkatkan minat murid-murid.
|
No comments:
Post a Comment